Ten westen van Lissabon ligt de Serra da Sintra. In en rond het gelijknamige stadje liggen vele paleizen en landhuizen omringd door weelderige tuinen en parken. Het geheel werd in 1995 door de UNESCO uitgeroepen tot werelderfgoed. Eerder al kreeg een groter gebied de status van natuurpark. Voorkomen moest worden dat gebergte en kust zo dicht bij Lissabon ten prooi zouden vallen aan het massatoerisme. Het park heeft een oppervlak van bijna 14.600 ha.
Op deze pagina vindt u beknopte informatie over:
Landschap
Klimaat
Vegetatie
Fauna
Economie
Wandelen in het natuurpark
Praktische informatie
Landschap Het natuurpark kent verschillende landschappen. De kern wordt gevormd door de Serra de Sintra, een bergrug met als hoogste punt de Cruz Alta (528 m). Waar de bergen bij zee komen is de kust spectaculair. De kliffen bereiken soms een hoogte van meer dan 150 m. Hier vindt u ook het meest westelijke punt van het Europese vasteland: Cabo da Roca. Ten noorden en ten zuiden van het gebergte ligt een glooiend landschap dat wordt doorsneden door beken. Hoewel ook hier de kust vaak kliffen heeft of rotsig is, vindt u hier de meeste zandstranden van het park. Het grootste strand is Praia de Guincho, dat even ten noorden van Cabo Raso ligt. Het is een paradijs voor windsurfers.
Zo’n 160 mln jaar geleden was het gebied waar nu het natuurpark ligt de bodem van een ondiepe zee. Hier vormden zich een laag kalksteen en mergel. Met het uiteenvallen van het supercontinent Pangea ontstond tussen 85 en 72 mln jaar geleden de Atlantische Oceaan. Door scheuren en breuken in de aardkorst kwam vloeibaar gesteente naar boven (o.a. graniet en syeniet). Zo ontstond te midden van oudere kalk- en mergellagen de Serra da Sintra. Daarna begon de erosie. Dit is goed te zien aan de grote granietblokken en bollen syeniet die u op meerdere plaatsen tegenkomt.
Het gebergte is voor een groot deel bebost. Ook liggen er meerdere paleizen en landhuizen met schitterende parken, in de negentiende eeuw aangelegd door aristocraten en rijke kooplieden. Dit complex dichtbij het stadje Sintra werd door de UNESCO uitgeroepen tot werelderfgoed.
Het klimaat in het park wordt sterk beïnvloed door de nabijheid van de oceaan. Grote temperatuurschommelingen komen er niet voor. Het vriest er niet of nauwelijks en ’s zomers is het er relatief koel. Dankzij dit zachte klimaat werd Sintra in de 19e eeuw zomerresidentie voor de koning, de adel en rijke kooplieden. In het natuurpark en dan vooral in de bergen valt relatief veel regen. Dankzij het vochtige klimaat konden bij de paleizen schitterende parken worden aangelegd met een weelderige subtropische vegetatie.
Vegetatie Een belangrijk deel van het park, vooral de Serra de Sintra, is bebost. Deze bossen bestaan grotendeels uit zeedennen, eucalyptussen en ceders van Goa (Cupressus lusitanica). Als gevolg van bosbranden kreeg de Acacia Longifolia vrij spel. Op meerdere plaatsen bestaan de bossen louter uit deze boomsoort. Rond Sintra is de begroeiing meer gevarieerd. In de schitterende parken en tuinen bij de paleizen en landhuizen groeien o.a. reuzenlevensbomen, slangendennen en boomvarens. In het noorden van het park wordt nog landbouw bedreven (granen, fruit en tuinbouw). Er is ook wijn. De wijnstokken van deze Vinho de Colares waren de enige die niet werden aangetast door de druifluis, die in de tweede helft van de 19e eeuw de Europese wijngaarden grotendeels vernietigde. De larven die de wortels aantasten konden niet overleven in het zand waarop deze druiven worden geteeld.
Aan de kust zien we Juniperus turbinata, Otanthus maritimus en hulsteik (Quercus coccifera). We zien er ook de wilde olijf, de mastiekboom, Helianthemum apenninum en gaspeldoorn (o.a. Ulex densus). Er groeien ook verschillende soorten zonnenroosjes (Cistus albidus, salvifolius, crispus en monspeliensis), het vlasbladige peperboompje (Daphne Gnidium) en Anagallis. Op meerdere plaatsen worden de rotsen bedekt met hottentottenvijg (Carpobrotus edulis), een uit Zuid-Afrika afkomstige vetplant met kleurige bloemen.
Fauna In het park zijn weinig grote zoogdieren. Er zitten vossen, otters, wilde katten, genetkatten en bunzings. Verstopt in de bossen of dicht struikgewas zitten ook mangoestes oftewel faraoratten (Herpestes ichneumon). Deze roofdieren, inclusief staart soms bijna een meter lang, komen in Europa alleen voor op het Iberisch schiereiland. Ook zijn er vleermuizen zoals de paarse hoefijzerneus (Rhinolophus euryale).
In het park zijn vele soorten vogels. Aan de kust zien we geelpootmeeuwen en kuifaalscholvers. In de bossen zit de kleine bonte specht. In de velden en struikgewas zitten putters en alpenheggenmussen. In het lage struikgewas broedt ook de blauwe kiekendief. Er zijn sperwers, torenvalken en slechtvalken. Tegen steile bergwanden broedt de havikarend, de oehoe, de alpengierzwaluw en de blauwe rotslijster. Deze laatste herkennen we aan zijn luide, heldere melancholische zang.
Reptielen zijn er ook. Zo leven er de parelhagedis en de muurgekko. Giftig is de wipneusadder (Vipera latastei). Verder zijn er trapslangen (Elaphe scalaris) en Moorse beekschildpadden (Mauremys leprosa).
Economie Het park is in vergelijking met andere Portugese natuurparken dichtbevolkt. In totaal wonen er op een oppervlak van ongeveer 14.600 ha zo’n 33.000 mensen. Maar als je bedenkt dat het aan de rand ligt van de agglomeratie Lissabon, met zo’n 3,5 miljoen mensen (35% van de Portugese bevolking), is het een oase van rust.
De twee belangrijkste plaatsen van het park zijn Sintra en Colares. Naar deze laatste plaats is de lokale wijn genoemd. Een bijzondere wijn, want toen in de tweede helft van de 19e eeuw het grootste deel van de Europese wijngaarden door de druifluis werd vernietigd, bleven de wijnstokken van Colares onaangetast. De larven die de wortels aanvreten, konden niet overleven in het zand waarop de druiven worden geteeld. Rond 1900 was Colares een van de belangrijkste Portugese wijnen en besloegen de wijngaarden zo’n 2000 ha. Nu nog slechts 20 ha.
Naast de wijnbouw is er enige fruitteelt (appels, peren, perziken en citrusvruchten) en tuinbouw. Van de vroeger zo belangrijke graanbouw is vrijwel niets meer over. Hier en daar staan nog traditionele graanmolens (soms fraai gerestaureerd).
Terwijl de landbouw steeds verder aan belang inboet, wordt het toerisme steeds belangrijker. Door de ligging in de nabijheid van de metropool is de druk op het park groot. Maar dankzij de beschermde status kon worden voorkomen dat projectontwikkelaars hun kans grepen en de zaak werd volgebouwd met hotels en appartementen. Het toerisme is dan ook betrekkelijk kleinschalig gebleven. Er zijn meerdere stranden, maar met relatief weinig voorzieningen. Alleen bij Praia das Maçãs kan men spreken van een echte badplaats. Het zuidelijker gelegen Praia do Guincho is een paradijs voor windsurfers. Naast het strandtoerisme is het natuur- en cultuurtoerisme van groot belang. Sintra en omgeving is een van de belangrijkste toeristische trekpleisters van Portugal, ook voor buitenlanders. Het klimaat is er vooral in de zomer heerlijk (zacht en nooit te heet) en het is er prachtig wandelen in de bergen en langs de kust. Het werelderfgoed (UNESCO) met zijn romantische paleizen, landhuizen en tuinen trekt jaarlijks miljoenen toeristen. Hoogtepunten zijn het nationaal paleis in Sintra, de paleizen en parken van Pena en Monserrate, het Castelo dos Mouros en het kurkklooster (Convento dos Capuchos). De nabijheid van de grote stad en het redelijk goede openbare vervoer maakt het mogelijk dat een belangrijk deel van de lokale bevolking in Lissabon werkt.
Zie hiervoor de wandelgids:
Lissabon en omgeving– 26 wandelingen (Ebook)
In deze gids vindt u 6 wandelingen in het natuurpark:
1. Sintra
2. Almoçageme
3. Ulgueira
4. Cabo da Roca
5. Malveira da Serra – Convento dos Capuchos – Peninha
6. Malveira da Serra – Praia do Guincho
Openbaar vervoer
De meeste plaatsen in het park zijn per bus bereikbaar. Sintra is vanuit Lissabon per trein bereikbaar. Voor dienstregeling (horários) spoorwegen en bussen klik hier
Overnachten
Campings: www.roteiro-campista.pt of www.visitportugal.com
Hotels en overige accommodatie: www.visitportugal.com
Kaarten
Carta Militar de Portugal: serie M 888; 1:25.000. Voor meer informatie klik hier
Bezoekerscentrum natuurpark
Avenida Barão Almeida dos Santos, n.º 10/12,
2710-525 SINTRA
Tel.: (+351) 219 247 200
E-mail: pnsc@icnf.pt